|
10.07.2009 tarih 27284 sayýlý Resmi Gazete'de yayýmlanarak yürürlüðe giren 5917 Sayýlý Kanun'un 44, 45 ve 46.maddeleri ile yapýlan düzenlemelere baðlý olarak kamuoyunda "Varlýk Barýþý Kanunu" olarak da bilinen 5811 Sayýlý Kanun'da ortaya çýkan deðiþiklikler aþaðýda baþlýklar halinde bilgilerinize sunulmaktadýr.
1.) Yurtiçi ve yurtdýþý varlýklarýn bildirim ve beyan süreleri uzatýlmýþtýr.
5811 Sayýlý Kanun, deðiþiklik öncesi 01.10.2008 tarihi itibariyle sahip olunan varlýklarýn Kanun'un yayýmlandýðý 22.11.2008 tarihinden itibaren üçüncü ayýn sonuna kadar (02.03.2009 tarihi) beyan ve bildirimini öngörmekte iken yapýlan deðiþiklik sonrasýnda 01.06.2009 tarihi itibariyle sahip olunan varlýklarýn 30.09.2009 tarihine kadar bildirim veya beyanýna imkan saðlanmaktadýr.
2.) Kanun kapsamýnda beyan edilen tutarlarýn mahsubunda beyan edilen tutarlar üzerinden tarh edilen verginin vadesinde ödenmiþ olmasý koþulu getirilmiþtir.
Deðiþiklik öncesinde "Bu kanun kapsamýnda beyan edilen tutarlar mahsup edilerek tarhiyat yapýlýr." ibaresi, " bu Kanun kapsamýnda beyan edilen tutarlar, bu tutarlara iliþkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi koþuluyla mahsup edilerek tarhiyat yapýlýr.''þeklinde deðiþtirilerek vergisel riske karþý korunmanýn sadece bildirim veya beyanda bulunmakla saðlanamayacaðý, bildirilen veya beyan edilen tutarlar üzerinden tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi koþuluyla ancak bu güvencenin oluþturulabileceði belirtilmiþtir.
3.) Ýncelemelerde indirimi reddedilen KDV'nin, bildirilen veya beyan edilen tutardan mahsup edilebilecek matraha nasýl ulaþýlacaðý konusunda belirleme yapýlmýþtýr.
‘‘Ýndirimi reddedilen katma deðer vergisine iliþkin mahsup edilecek matrah tutarý, indirimi reddedilen vergiye esas teþkil eden bedeldir. Þu kadar ki, indirimi reddedilen vergiye iliþkin bedelin tespit edilememesi halinde mahsup edilecek matrah tutarý, %18 KDV oraný dikkate alýnarak hesaplanýr." þeklinde getirilen yeni düzenleme ile indirimi reddedilen katma deðer vergisine iliþkin matrah tutarýnýn nasýl tespit edileceði açýklýða kavuþturulmaktadýr. Böylelikle indirimi reddedilen KDV'ye iliþkin mahsup edilecek matrah tutarýnýn, indirimi reddedilen vergiye esas matrah olduðu, indirimi reddedilen vergiye iliþkin bedelin tespit edilememesi halinde de mahsup edilecek matrah tutarýnýn %18 KDV oraný esas alýnarak hesaplanacaðý kanun hükmü haline getirilmiþtir.
4.) Bakanlar Kuruluna; uzatýlmýþ bulunan bildirim ve beyan sürelerini, üç ay kadar uzatma konusunda yetki verilmiþtir.
5811 sayýlý Kanunun 4. maddesine aþaðýdaki fýkra (1) numaralý fýkra olarak eklenmiþ ve mevcut (1) numaralý fýkra (2) numaralý fýkra olarak teselsül ettirilmiþtir.
"(1) Kanunun 3. maddesinin birinci ve ikinci fýkralarýnda belirtilen bildirim ve beyan sürelerini, izleyen üçüncü ayýn sonuna kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir."
Yapýlan yetkilendirme ile yarar görülmesi halinde yeni kanuni düzenlemeye gidilmesine gerek kalmaksýzýn baþvuru süresinin 3 ay daha uzatýlmasý konusunda Bakanlar Kuruluna inisiyatif verilmiþtir.
5.) Tam mükellef gerçek kiþi ve kurumlarýn, yurtdýþý iþtiraklerinin satýþýndan ya da doðrudan bu iþtiraklerden saðladýklarý kazançlar ile yurtdýþýnda bulunan iþyeri veya daimi temsilcileri aracýlýðýyla elde ettikleri ticari kazançlara yönelik istisna uygulamasý ile yine yurt dýþýnda bulunan iþyerleri ve iþtiraklerin tasfiyesinden doðan kazançlarýn istisna tutulmasýna iliþkin sürelerde uzatýma gidilmiþtir.
Kanuna eklenen Geçici 3. madde ile daha önce Geçici 1. maddede düzenlenen yurtdýþý kaynaklý kazançlara yönelik istisna 01.05.2009-31.12.2009 tarihleri arasýnda elde edilen kazançlarý da kapsayacak þekilde geniþletilmiþtir.
Maddede istisnadan yararlanmak için söz konusu kazançlarýn 28.02.2010 tarihine kadar Türkiye'ye transfer edilmesi þartý da bulunmaktadýr.
Yine yapýlan düzenleme ile daha önce Geçici 1. maddede yer alan ve tam mükellefiyete tabi gerçek kiþiler ile kurumlarýn, kanuni ve iþ merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumlarýnýn tasfiyesinden doðan kazançlarý, 31/10/2009 tarihine kadar Türkiye'ye transfer edilmiþ olmasý kaydýyla gelir ve kurumlar vergisinden müstesna tutulmasýna iliþkin hüküm, bu defa Geçici 3. maddede 31.12.2009 tarihine kadar Türkiye'ye transfer edilmesi kaydýyla 31.12.2009 tarihine kadar elde edilecek tasfiyeden doðan kazançlarýný da kapsayacak þekilde geniþletilmektedir.
6.) 5811 Sayýlý Kanunun ilk haline göre baþvuruda bulunmuþ olanlarýn bu kanun hükümlerine göre yapýlan bildirim ve beyanlar ile tarhiyat ve mahsuba iliþkin olarak Kanunun deðiþiklik yapýlmadan önceki hükümlerine tabi olacaðý ancak bunun için 22.11.2008-02.03.2009 tarihleri arasýnda yapýlmýþ olan bildirim ve beyanlarý nedeniyle tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergilerini en geç 30.09.2009 tarihine kadar gecikme zammýyla beraber ödemeleri gerektiði belirtilmektedir.
5811 sayýlý kanunda yapýlan deðiþiklik ve süre uzatýmý sonucu beyanda bulunacaklarýn inceleme dýþý kalma ve diðer incelemeler dolayýsýyla tespit edilen matrah farkýndan mahsup imkanýndan yararlanabilmesi için haklarýnda 19.06.2009 tarihinden önce vergi incelemelerine baþlanýlmamýþ olmasý öngörülmektedir.
5811 sayýlý kanunda 5917 sayýlý kanun ile deðiþiklik yapýlmadan önce düzenlemeden yararlanmak için baþvurmuþ olanlar ise deðiþiklik öncesi kanunun yayým tarihi olan 22.11.2008 ile 19.06.2009 tarihi arasýnda baþlanýlmýþ olan incelemelere karþýda bir korunma saðlayabilmekteler ancak bunun için beyan ve bildirimlerine baðlý vergi ve gecikme zamlarýný en geç 30.09.2009 tarihine kadar ödenmiþ olmasý gerekiyor.
5811 Sayýlý Kanun'da 5917 Sayýlý Kanunla yapýlan deðiþiklikler de göz önüne alýndýðýnda uygulamaya iliþkin son durum özet olarak aþaðýda sunulmaktadýr:
* Uygulama kapsamýna para, döviz, altýn, menkul kýymet ve diðer sermaye piyasasý araçlarý ile taþýnmazlar girmektedir.
* Yurtdýþýnda bulunan varlýklardan; taþýnmazlarýn beyan üzerine kayda alýnmasý, diðerlerinin yurda getirilmesi gerekmekte bu varlýklar için sermayeye ilave þartý bulunmamakla birlikte banka ve aracý kuruma bildirilen veya vergi dairesine beyan edilen rayiç bedeller üzerinden %2 vergi tarh ettirilerek tarhiyatýn yapýldýðý ayý izleyen ayýn sonuna kadar ödenmesi gerekmektedir.
* Yurt içi varlýklar açýsýndan ise rayiç bedelin %5 oranýnda bir vergi ödenmesi ve sadece vergi dairelerine beyaný söz konusu olmaktadýr.
* Bilanço esasýnda defter tutan mükellefler, gerek yurtdýþýnda gerek yurtiçinde bulunan varlýklarý için kanuni defterlerinde bir fon hesabý oluþturmak durumundadýr.
* Oluþturulan fon yurtdýþý varlýklar için sermayenin cüz'ü olarak sermayeye ilave edilebileceði gibi tasfiyeye kadar baþka bir hesaba çekilmemek üzere fon hesabýnda da tutulabilirken yurtiçi varlýklar dolayýsýyla oluþturulan fonun beyan tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde sermayeye ilave edilmesi þarttýr.
* Kanun kapsamýnda yapýlan beyanlar dolayýsýyla ödenen vergiler ile kayýtlara alýnan varlýklarýn elden çýkarýlmasýndan doðan zararlar gelir ve kurumlar vergisi uygulamasý bakýmýndan gider veya indirim olarak kabul edilmemekte ancak gelirin elde edilmesi halinde verginin konusuna girmektedir. Bununla birlikte beyan edilen taþýnmaz varlýklarýn amortisman yolu ile giderleþtirilmesine izin verilmemektedir.
* Beyan edilen tutarlar Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi ve KDV açýsýndan bir korunma saðlarken usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarýna karþý bir koruma oluþturmamaktadýr.
* Döviz ve döviz cinsi varlýklarýn bildirim ve beyan deðeri T.C. Merkez Bankasý döviz alýþ kuru dikkate alýnarak Türk Lirasý karþýlýðý olarak beyana ve bildirime konu edilecektir.
* Türkiye'de ikametgâhý bulunmayanlar, yurt dýþýnda sahip olduklarý varlýklar için;
- Ýstanbul'da Beyoðlu Vergi Dairesi Müdürlüðü,
- Ankara'da Baþkent Vergi Dairesi Müdürlüðü,
- Ýzmir'de Konak Vergi Dairesi Müdürlüðü'nden
herhangi birisine beyannamelerini verebilecekler.
* Gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler , yurt dýþýnda ve yurtiçinde sahip olduklarý varlýklara iliþkin beyannamelerini de elektronik ortamda vermek zorundadýrlar.
* Uygulanmadan yararlanmak isteyenlerin Bakanlar Kurulunun 3 aylýk uzatma yetkisini kullanmamasý varsayýmý altýnda en geç 30.09.2009 tarihine kadar bildirim ve beyanýný yapmasý ve bu bildirim ve beyanýn gerektirdiði vergiyi Ekim ayý sonuna kadar ödemiþ olmasý gerekmektedir.
5917 Sayýlý Kanun'a ulaþmak için týklayýnýz...
Keyfiyet bilgilerinize arz olunur.
Saygýlarýmýzla
YANIT
YEMÝNLÝ MALÝ MÜÞAVÝRLÝK
VE DENETÝM ANONÝM ÞÝRKETÝ
VERGÝ BÖLÜMÜ
|
