Bilindiði gibi Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257. maddesine, 5398 sayýlý Kanunun 23/a maddesi ile eklenen ve 21.07.2005 tarihinde yürürlüðe giren fýkra uyarýnca, kanuni süresi geçtikten sonra kendiliðinden veya piþmanlýk talepli olarak verilen beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi üzerine elektronik ortamda düzenlenen tahakkuk fiþi ve/veya ihbarnameler mükellef, vergi sorumlusu veya bunlarýn elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiði gerçek veya tüzel kiþiye elektronik ortamda iletilmekte ve bu ileti tahakkuk fiþi ve/veya ihbarnamenin muhatabýna tebliði yerine geçmektedir.

       Maliye Bakanlýðý mükerrer 257. maddenin kendisine vermiþ olduðu yetkiye istinaden, elektronik ortamda verilme zorunluluðu getirilen beyannamelerin kanuni sürelerinden sonra da elektronik ortamda verilebilmesine iliþkin teknik yapýyý oluþturduktan sonra, "351 Sýra No’lu V.U.K. Genel Tebliði" ile, 13.10.2005 tarihinden itibaren, zorunluluk kapsamýna giren mükelleflerce ister kanuni süresi içerisinde, isterse kanuni süresinden sonra kendiliðinden ya da piþmanlýk talepli olarak verilecek beyannamelerin elektronik ortamda kabul edileceðini açýklamýþ bulunmaktadýr. Yapýlan düzenleme zorunluluk þeklinde deðildir. Ýsteyen mükellefler beyannamelerini kaðýt ortamýnda verebilirler, ancak bu takdirde aþaðýda açýklandýðý üzere, beyannamelerini elektronik ortamda vermedikleri için özel usulsüzlük cezasýna katlanýrlar.

       1.) Özel Usulsüzlük Cezasý Uygulamasý:

             1.1.) Beyannamelerin Kanuni Süresi Geçtikten Sonra Verilmesi:

                    V.U.K.’nun mükerrer 355. maddesinin sonuna 5398 sayýlý Kanunla eklenen ve 21.07.2005 tarihinde yürürlüðe giren fýkra uyarýnca, elektronik ortamda verilme zorunluluðu getirilen beyannamelerin kanuni süresi içerisinde elektronik ortamda verilmeyip, kanuni süresinin sonundan baþlayarak birinci 15 gün içinde elektronik ortamda verilmesi halinde uygulanmasý gereken özel usulsüzlük cezasý 1/4 oranýnda, bu süreyi takip eden ikinci 15 günlük süre içinde yine elektronik ortamda verilmesi halinde ise ½ oranýnda uygulanmaktadýr. 

                    Beyannamelerin kanuni süresi ve bunu takip eden birinci ve ikinci 15 günlük süreler de geçtikten sonra kaðýt ortamýnda veya elektronik ortamda verilmesi veya bu beyannamelerin verilmediklerinin idarece tespit edilmesi halinde mükerrer 355. maddede yazýlý özel usulsüzlük cezasý tam olarak kesilmektedir.

                    Beyannamelerin kanuni süresi geçtikten sonra kendiliðinden veya piþmanlýk talepli olarak verilmesi durumunda da, beyannamelerin kanuni süresi içinde ve elektronik ortamda verilmemiþ olmasýndan dolayý yukarýda açýklandýðý þekilde özel usulsüzlük cezasý uygulanacaktýr. Ancak elektronik ortamda verilmesi zorunlu olan ve kanunî süresi içerisinde elektronik ortamda verilmiþ bulunan bir beyannameyle ilgili olarak, kanunî süresi geçtikten sonra gerek kendiliðinden gerekse de piþmanlýk talepli olarak elektronik ortamda ek beyanname verilmesi halinde özel usulsüzlük cezasý uygulanmaz.

             1.2.) Beyannamelerin Kanuni Süresi Ýçerisinde ve Kaðýt Ortamýnda Verilmesi:

                    Elektronik ortamda gönderilme zorunluluðu bulunan beyannamelerin elektronik ortamda verilmeyerek ilgili vergi dairesine elden veya posta vasýtasýyla ve kanunî süresi içerisinde verilmesi durumunda, bu beyannamelerle ilgili tahakkuklar derhal verilecek ve bu beyannameler kanunî süresinde verilmiþ beyanname sayýlacak olmakla birlikte, bunlarýn mükellefleri adýna (beyannamelerini elektronik ortamda vermemiþ olmalarýndan dolayý) Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesinin 1, 2 ve 3 numaralý bentlerinde yazýlý olan ve durumlarýna uyan özel usulsüzlük cezasý tam olarak kesilecektir. 

             1.3.) Kanuni Süresi Ýçerisinde Elektronik Ortamda Verilen Beyannameye Ek Olarak Kanuni Süresinden Sonra Kaðýt Ortamýnda Beyanname Verilmesi:

                    Elektronik ortamda verilmesi zorunlu olan ve kanunî süresi içerisinde elektronik ortamda verilmiþ bulunan bir beyannameyle ilgili olarak, kanunî süresi geçtikten sonra gerek kendiliðinden gerekse de piþmanlýk talepli olarak kaðýt ortamýnda ek beyanname verilmesi halinde de mükellefler adýna Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesinde yazýlý özel usulsüzlük cezasý uygulanmaz.

       2.) Vergi Ziyaý Cezasý Uygulamasý:

             2.1.) Beyannamelerin Kanuni Süresi Geçtikten Sonra Kendiliðinden Verilmesi:

                    Beyannamelerin kanuni süresi geçtikten sonra kendiliðinden verilmesi halinde sadece V.U.K.’nun mükerrer 355. maddesinde yazýlý olan özel usulsüzlük cezasý uygulanmaz, anýlan Kanunun 30, 341, 344 ve 352. maddeleri dikkate alýnmak suretiyle, iki kat birinci derece usulsüzlük cezasý ile vergi ziyaý cezasýnýn % 50’si mukayese edilerek yüksek olaný kesilir. Verilen beyanname üzerinden hesaplanan vergi tahakkuk fiþi ile tahakkuk ettirilir. Kesilen ceza ise ihbarname ile mükellefe teblið edilir. Mükellef 30 gün içinde, bu cezayý dava konusu edebilir, uzlaþma isteyebilir veya V.U.K.’nun 376. maddesinde düzenlenmiþ bulunan indirim müessesesinden yararlanmak suretiyle indirimli tutarý üzerinden veya bu imkandan yararlanmayarak tamamen ödeyebilir.

                    Bu açýklamalar süresinde verilmiþ olan beyannamelere ek niteliðinde verilen düzeltme beyannamelerinin için de geçerlidir. Yani kendiliðinden verilen bu düzeltme beyannameleri için de % 50 vergi ziyaý cezasý uygulanýr. 

                    Düzeltme beyannamesinin elektronik ortamda verilmesi sýrasýnda, “kanuni süresinden sonra” seçeneðinin iþaretlenmesi halinde, beyanname kanuni süresinden sonra kendiliðinden verilmiþ sayýlýr ve yukarýda açýklandýðý þekilde vergi ziyaý cezasý kesilir. Beyannamenin elektronik ortamda verilmiþ olmasýndan dolayý tahahkuk fiþi ve ihbarname ayrýca kaðýt ortamýnda teblið edilmez, V.U.K.’nun mükerrer 257. maddesinde 5398 sayýlý Kanunla yapýlan deðiþiklik uyarýnca, tahakkuk fiþi ve ihbarname elektronik ortamda düzenlenir ve mükellef, vergi sorumlusu veya bunlarýn elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiði gerçek veya tüzel kiþiye elektronik ortamda iletilir. Bu ileti tahakkuk fiþi ve/veya ihbarnamenin muhatabýna tebliði yerine geçer. 

             2.2.) Beyannamelerin Kanuni Süresi Geçtikten Sonra Piþmanlýk Talepli Olarak Verilmesi:

                    Bilindiði gibi V.U.K.’nun “Piþmanlýk ve ýslah” baþlýklý 371. maddesi gereðince, beyana dayanan vergilerde vergi ziyaý cezasýný gerektiren fiilleri iþleyen mükelleflerle, bunlarýn iþleniþine iþtirak eden diðer kiþilerin kanuna aykýrý hareketlerini ilgili makamlara kendiliðinden dilekçe ile haber vermeleri hâlinde, haklarýnda ilgili maddede yazýlý kayýt ve þartlarla vergi ziyaý cezasý kesilmez.

                   Beyannamelerin elektronik ortamda verilmesi halinde de bu imkândan yararlanýlabilir. Keza süresinde verilmiþ olan beyannamelere ek niteliðindeki düzeltme beyannamelerinin de piþmanlýk talepli olarak verilmesi mümkündür. Elektronik ortamda düzeltme beyannamesi verilirken, süresinden sonra ise “DZT” seçeneðinin yanýsýra "Piþmanlýk Talepli (PIS)" seçeneði seçilmeli, kesinlikle "Kanuni Süresinden Sonra (KSS)" seçeneði iþaretlenmemelidir. Bu seçim iþleminin ardýndan “ÖZEL ONAY” butonu týklanarak iþlem tamamlanmalýdýr.  Beyanname gönderilirken yanlýþlýkla da olsa “piþmanlýk talepli” yerine “kanuni süresinden sonra” seçeneðinin iþaretlenmesi halinde % 50 vergi ziyaý cezasý kesileceðinin unutulmamasý gerekir.

             2.3.) Düzeltme Beyannamesi Verilirken Yanlýþlýkla “Piþmanlýk Talepli” Yerine “Kanuni Süresinden Sonra” Seçeneðinin Ýþaretlenmesi Halinde Kesilen Ceza Düzeltilebilir mi?

                    Yukarýda açýklandýðý üzere, düzeltme beyannamesi verilirken dikkatli olunmasý gerekmekte olup, kanuni süresinden sonra verilen düzeltme beyannamesinin "Piþmanlýk Talepli (PIS)" olarak  verildiðine dair bölümün doðru iþaretlenmesi çok önemlidir. Aksi takdirde % 50 vergi ziyaý cezasýna maruz kalýnabilir. Üstelik bu ceza elektronik ortamda teblið edilmekte olduðu için uzlaþma ve dava açma sürelerinin kaçýrýlmasý durumlarý ile de karþýlaþýlmasý ihtimali son derece yüksektir. Son dönemlerde karþýlaþtýðýmýz olaylar, bu durumun yaygýnlaþtýðýný ve kesilen cezalarýn farkýnda olunmadan kesinleþtiðini göstermektedir.

                    Konu ile ilgili temin edilebilen muktezalarda, “piþmanlýk talepli” olarak verilmek istenirken yanlýþlýkla “kanuni süresinden sonra” seçeneði iþaretlenerek verilen düzeltme beyannameleri dolayýsýyla kesilen vergi ziyaý cezalarýna iliþkin düzeltme taleplerinin reddedildiði görülmektedir.

                    Bu cezaya muhatap olmamanýn bir yolu da düzeltme beyannamesini, özel usulsüzlük cezasýna katlanmak suretiyle, kaðýt ortamýnda vermektir. 

                                                                Saygýlarýmýzla

                                                                     YANIT
                                                   YEMÝNLÝ MALÝ MÜÞAVÝRLÝK
                                                 VE DENETÝM ANONÝM ÞÝRKETÝ
                                                              VERGÝ BÖLÜMÜ